Majowie podczas rytuałów pili tytoń
6 marca 2024, 10:35Tytoń to jedna z najważniejszych roślin rytualnych i medycznych Mezoameryki. Dysponujemy licznymi źródłami wskazującymi na powszechne jego stosowanie. Ślady nikotyny w fajkach z Ameryki Północnej, przedmiotach do palenia i kruszenia tytoniu z Chile, płytce nazębnej zmarłych z Kalifornii, włosach mumii z pustyni Atacama czy naczyniu z nizin Majów. Analizy przedstawień artystycznych i źródła etnograficzne wskazują, że tytoń był i jest palony. Tymczasem naukowcy znaleźli ślady wskazujące na... picie tytoniu przez Majów.
Puchary dzwonowate – migracja idei, a nie ludzi
17 maja 2017, 11:18Przed około 4500 lat w Europie rozpowszechniły się puchary w kształcie dzwonów. Specjaliści od ponad 100 lat mówią o kulturze pucharów dzwonowatych i spierają się, czy jej pojawienie się to wynik mody, która spowodowała, że puchary takie szybko rozprzestrzeniły się pomiędzy różnymi grupami zamieszkującymi Europę, czy też ich pojawienie się ma związek z migracją przez kontynent ludu związanego z tą kulturą.
Pojawienie się łaciny wywołało... rozkwit pisma runicznego. Średniowieczna Norwegia była dwujęzyczna
12 października 2020, 18:19Dobrze znany jest fakt, że w epoce wikingów oraz późniejszym średniowieczu na terenie dzisiejszej Norwegii posługiwano się runami. Obecnie nikt ich już nie używa. Najnowsze badania pokazują, że przejście z pisma runicznego na alfabet łaciński nie tylko trwało znacznie dłużej niż sądzono, ale że pojawienie się łaciny spowodowało... prawdziwy rozkwit pisma runicznego.
Rudolf jest kobietą?
22 grudnia 2008, 11:50W Sieci można znaleźć dyskusje, których uczestnicy spierają się o... płeć Rudolfa, renifera Świętego Mikołaja. Spory postanowiła przeciąć Alice Blue-McLendon, profesor weterynarii z Texas A&M University.
Odczytano odkryty niedawno język z epoki brązu. Kalaszmaickim posługiwał się lud podbity przez Hetytów
19 sierpnia 2024, 12:04We wrześniu ubiegłego roku informowaliśmy o odkryciu nieznanego dotychczas języka indoeuropejskiego. Dokonali go naukowcy Niemieckiego Instytutu Archeologicznego, którzy od ponad 100 lat prowadzą prace na stanowisku Boğazköy w środkowej Turcji. W przeszłości znajdowała się tam Hattusa, stolica imperium Hetytów, jednej z największych potęg epoki brązu. W ubiegłym roku znaleziono tam tabliczki zapisane w nieznanym języku. Teraz profesor Daniel Schwemer z Uniwersytetu w Würzburgu poinformował o ich odczytaniu.
Bogactwo rysunków naskalnych na niewielkiej indonezyjskiej wyspie
18 grudnia 2017, 12:05Na niewielkiej indonezyjskiej wyspie Kisar niespodziewanie znaleziono liczne przykłady sztuki naskalnej. Wyspa o powierzchni zaledwie 81 km2 położona jest na północ od Timoru Wschodniego i dotychczas nie cieszyła się zbytnim zainteresowaniem archeologów
Słona historia ludzkości
10 lutego 2007, 14:44Sól jest ważnym składnikiem diety zarówno ludzi, jak i zwierząt. Człowiek wykorzystuje ją już zapewne od czasów prehistorycznych, jednak pierwsze wzmianki na ten temat można znaleźć dopiero w datowanych na ok. 3000 rok p.n.e. egipskich dokumentach dotyczących konserwacji mięsa.
„Chwilowe” przebiegunowanie Ziemi zabiło neandertalczyka, megafaunę i spowodowało rozkwit sztuki jaskiniowej?
19 lutego 2021, 17:21Krótkotrwałe przebiegunowanie magnetyczne Ziemi, do jakiego doszło przed 42 000 lat doprowadziło do globalnych zmian klimatycznych i wymierania gatunków, twierdzi międzynarodowy zespół badawczy, który pracował pod kierunkiem naukowców z Uniwersytetu Nowej Południowej Walii (UNSW) i South Australian Museum.
Gorzki smak życia
2 stycznia 2009, 12:13Afrykanie ze strefy subsaharyjskiej o wiele lepiej wyczuwają smak gorzki niż Europejczycy i Azjaci. Wiele badań prowadzonych na Kenijczykach i Kameruńczykach ujawniło ogromne zróżnicowanie genu odpowiedzialnego za wyczuwanie goryczki.
A jednak migracja? Dane genetyczne wskazują, że Słowianie przybyli na ziemie polskie w VI w.
4 września 2025, 10:07Od VI wieku w źródłach pisanych zaczynają pojawiać się informacje o Słowianach zasiedlających ziemie od Łaby po Wołgę i od Bałtyku po Bałkany. Badania archeologiczne pokazują, że w tym czasie doszło do zmiany kultury materialnej. Proces ten jest słabo udokumentowany i zbadany, zarówno z powodu niejednoznaczności źródeł, braku zapisków pozostawionych przez samych Słowian, kwestii ideologicznych, jak i z powodu niewielkiej ilości materiału archeologicznego. Dlatego wśród specjalistów trwają spory, czy była to masowa migracja, podbój dokonany przez wojowników czy stopniowa slawizacja wcześniej istniejącej populacji.
